Sürdürülebilir satın alma, şirketin mal ve hizmet alımının hem şirket hem de toplum için olumlu sonuç doğururken aynı zamanda çevre için de olumsuz etkilerin en aza indirilmesi şeklinde yürütülen bir satın alma yaklaşımıdır. Bu yaklaşım ile şirketler, tedarikçilerinin çalışanlarına sağladığı koşullar, ürünlerin sürdürülebilirliği, eşitlik ve yoksulluk gibi sosyo-ekonomik kaygıları etkili bir şekilde ele almaktadır.

Sürdürülebilir Satın Almanın Çevresel Boyutlarırı

Sürdürülebilir satın alma, çevre dostu ürün ve hizmetlerin kullanımını teşvik ederek satın alma faaliyetlerinin olumsuz çevresel etkisini azaltmayı amaçlar. Ürün ve hizmetlerin çevresel etkileri değerlendirerek çevresel hususlar satın alma sürecine entegre edilebilir.

Sürdürülebilir satın alma veya tedariğin temel çevresel yönlerinden bazıları aşağıdadır:

  • Karbon Ayak İzinin Azaltılması

Karbon ayak izi, insan faaliyetleri nedeniyle salınan karbondioksit ve diğer sera gazlarının miktarını ifade eder. Şirketlerin satın alma faaliyetlerinin karbon ayak izlerinde önemli ölçüde etkisi vardır çünkü satın alınan ürünlerin, ürünlerin tedarik ve dağıtım süreçlerindeki lojistiğin iklimsel etkileri bulunmaktadır.

Sürdürülebilir tedarik; düşük karbonlu ürün ve hizmetlerin kullanımını teşvik ederek, atıkları azaltarak, enerji verimliliğini ve yeşil lojistiği teşvik ederek karbon ayak izini azaltmayı amaçlar.

Şirketlerin uluslararası standartlara, piyasa gerekliliklerine ve düzenlemelerine uymak için emisyonlarını azaltmaları gerekmektedir. Bu doğrultuda, birçok şirket değer zinciriyle ilgili Sera Gazı Protokolüne uygun olarak Kapsam 3 emisyonlarını azaltabilmek için emisyon analizlerinin kapsamını genişletmektedir.

  • Kaynak Verimliliği ve Atık Yönetimi

Sürdürülebilir satın alma, doğal kaynakların kullanımını en aza indirgemek ve atıkları azaltmak için tasarlanmış ürün ve hizmetlerin kullanımını teşvik ederek kaynak verimliliğini destekler.

Bu yaklaşım; eko-tasarımı, geri dönüştürülmüş ürünlerin kullanımını, ambalajlamanın azaltılmasını ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını içerir.

  • Biyoçeşitlilik

Sürdürülebilir satın alma veya tedariğin temel çevresel yönlerinden bir diğeri biyoçeşitliliktir. Yetkili kuruluşlar tarafından onaylanan çevre dostu ürünlerin ve hizmetlerin kullanımının artırılması biyolojik çeşitliliğin korunmasını sağlar.

Sürdürülebilir Satın Almanın Ekonomik Yönleri

Sürdürülebilir satın almanın çevresel faydalarına ek olarak, önemli ekonomik faydaları da vardır. Ekonomik büyümeyi teşvik eden, yerel ekonomiyi ve adil ticareti destekleyen yaklaşımı ile ekonomi üzerinde önemli etkiye sahiptir.

Sürdürülebilir satın almanın temel ekonomik yönlerinden bazıları şunlardır:

  • Ekonomik Büyümeyi Teşvik Etmek

Şirketler, sürdürülebilir endüstrilerden ürün ve hizmetler tedarik ederek, değer zincirinin (Kapsam 3) etkisinin azaltılmasını sağlarken istihdam yaratılmasına ve ekonomik büyümenin desteklenmesine yardımcı olabilir.

  • Yerel Ekonomiyi Desteklemek

Sürdürülebilir satın alma hedeflerine ulaşılabilmesi için şirketler, lojistik ve operasyonlarının karbon ayak izlerini azaltmaya çalışmalıdır. Bu amacı sağlayabilmek için tedarik zincirinin coğrafi kapsamını azaltmaları ve yerel tedarikçilerin kullanımını artırmaları gerekir. Bu yönüyle yeşil satın alma, yerel tedarikçilerin kullanımını teşvik ederek yerel ekonomiyi destekler.

  • Adil Ticaret

Sürdürülebilir satın alma uygulamaları, etik ve sürdürülebilir bir şekilde üretilmiş ürün ve hizmetlerin kullanımını teşvik ederek adil ticareti destekler.

  • Maliyetleri Azaltmak

Şirketler, sürdürülebilir satın alma uygulamalarını benimseyerek, verimliliklerini artırırken, atık miktarlarını azaltabilir ve kaynak yönetimlerini iyileştirebilirler. Bu sayede, operasyonel maliyetlerini ciddi miktarda azaltabilirler. Bu yönleriyle, tedarik zinciri risklerini yöneterek uzun vadede daha fazla istikrar ve esnekliğe ulaşabilirler.

Özetle, sürdürülebilir satın alma hem çevre hem de ekonomi için çok yönlü faydalar sunar. Mal ve hizmetlerin çevresel etkisini hesaba katarak karbon ayak izlerini azaltabilen şirketler, daha sürdürülebilir geleceği destekleyebilirler. Ek olarak, sürdürülebilir satın alma, işletmelerin itibarlarını ve markalarını oluşturmalarına yardımcı olur.  Satışların ve müşteri sadakatinin artmasına yol açarak ilgili riskleri azaltır.

Toplum çevresel endişelerin daha fazla farkına vardıkça, sürdürülebilir satın alma önem kazanmaktadır. Sürdürülebilirliğe öncelik veren şirketlerin uzun vadeli başarı elde etmesi beklenmektedir. Sonuç olarak, kuruluşların sürdürülebilir satın alma yaklaşımlarını operasyonlarına entegre etmeleri ve herkes için daha sürdürülebilir bir geleceği teşvik etmede aktif rol oynamaları beklenmektedir.