Kurumsal sürdürülebilirlik değerlendirmesi, işletmelerin finansal yönetiminde sosyal ve çevresel boyutların da denkleme dahil edilerek değerlendirmelerin yapılması ve sürdürülebilirlik için gerekli adımların atılması amacıyla yapılmaktadır. Kurumsal sürdürülebilirlik değerlendirmesi ile yatırım yapacak kişi ve kuruluşların finans verilerini daha net ve doğru şekilde okuyabilmeleri sağlanmaktadır.

Kurumsal sürdürülebilirlik değerlendirilmesinin amacı, sürdürülebilirlik raporlarındaki Borsa İstanbul Sürdürülebilirlik Endeksi’nde bulunan imalat sanayii metal eşya, makine ya da gereç yapımı sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin; ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlarını kapsamaktadır.

Kurumsal Sürdürülebilirlik Değerlendirmesi Raporları Nasıl Elde Edilir?

Sürdürülebilirlik, bireylerden kurumlara ya da hükümetlere kadar uzanan bir hayat tarzıdır. Hayatın her alanında verilen mücadelelerin daha verimli ve daha uzun ömürlü olabilmesi adına bazı durumların işleyişe entegre edilmesi gerekmektedir. Bu alanlardan en önemlisi de finans sektöründe faaliyet gösteren firmalardır. Kâr amacıyla faaliyetlerini sürdüren firmalar, bu hedeflerini gerçekleştirmek için geleneksel yöntemler kullanarak daha hızlı ve ekonomik sonuçlar elde etmeyi hedeflemektedir. Fakat, dünya üzerindeki belirli politikalar bu hedefin önüne geçerek, düşünülmesi ve uygulanması gereken bir dizi etkinliği firmalara zorunlu kılmaktadır. Bu etkinliklerin başlıcaları çevresel etkenler ve sosyal sorumluluklar olurken firmaların sürdürülebilirlik politikasını etkilemektedir.

Sürdürülebilirlik raporu, bir şirket içerisindeki üç temel bileşeni ele almaktadır.

·    Ekonomik

·    Sosyal

·    Çevresel

Bu üç konu üzerine durularak hazırlanan kurumsal sürdürülebilirlik değerlendirmesi raporu, şirketin genel performansını açıklamaktadır. Şirketler bu rapor aracılığı ile çalışmalarda gözlemlenen sorunları, riskleri ve fırsatları daha kolay görmektedir. Elde edilen rapor sonuçları sayesinde şirketler, sürdürülebilirlik alanında güçlü ve zayıf yanlarını keşfederek, kendi içerisinde fırsatlar kovalayabilmektedir.

Her şirket, ürün ve hizmet gamı, faaliyet gösterdiği sektör, bulunduğu konum, maruz kaldığı çevresel faktörler ve çalışan profili gibi faktörleri farklı açılardan sürdürülebilirliği hedeflemektedir. Elde edilen raporlardan yola çıkılarak düzenlenen stratejilerce faaliyetlerini belirleyen şirketler, bu alan içerisindeki çalışmalarına titiz şekilde yaklaşmaktadır. Firmadan firmaya değişebilen sürdürülebilirlik faaliyet stratejileri, yöntem olarak değişiklik gösterse de hazırlanış bakımından tek bir çerçeveden oluşmaktadır. Bir kurumsal sürdürülebilirlik değerlendirmesi raporu hazırlandığında;

·    Biçim

·    Temel konu başlıkları

·    Değerlendirmeye alınan konular dikkate alınmaktadır.

Sürdürülebilirlik raporu hazırlanırken alanında uzman kişilere başvurulması gerekmektedir. Firmalar, uzmanların titiz çalışması sonucunda ortaya çıkan bu veriler sayesinde sürdürülebilirlik değerlendirmesini yapmaktadır. Peki bir kurumsal sürdürülebilirlik değerlendirilmesi nasıl hazırlanmaktadır? 

Sürdürülebilirlik değerlendirilmesi aşamaları şunlardır;

·    İlk olarak işletmeyle alakalı veriler toplanmalıdır.

·    Toplanan veriler değerlendirilmelidir.

·    Gap analysis yani boşluk analizi yapılmalıdır.

·    Paydaş analizi değerlendirilmelidir.

·    GRI soru setleri belirlenmelidir.

·    Sürdürülebilirlik Raporu çerçevesi oluşturulmalıdır.

·    Sürdürülebilirlik raporu metni hazırlanmalıdır.

·    Rapor İngilizceye çevrilmelidir.

·    Raporlar dahilindeki sonuçlar sonrasında GRI onayı alınmalıdır.

Kurumsal Sürdürülebilirlik Değerlendirmesi Raporu Hazırlanış Aşamaları

1.     Veri Toplama: Veri toplama, kurumsal sürdürülebilirlik değerlendirmesinin birincil aşamasıdır. En kritik ve en fazla zaman harcanması gereken aşama olan veri toplama, sürecin tamamını kapsamaktadır. Kurumun; çevresel, sosyal ve ekonomik performansını ölçen her düzeydeki raporu kapsayan veri toplama, tutarlı ve şeffaf bir şekilde hazırlanmalıdır. Uzman kişiler tarafından hiçbir bilginin göz ardı edilmeden hazırlandığı veri toplama aşamasından sonra değerlendirmeye geçilmektedir.

2. Verilerin Değerlendirilmesi: Sürdürülebilirlik raporu hazırlamak adına alanında uzman kişiler tarafından yürütülen veri toplama sürecinde elde edilen sonuçların belli koşullarda değerlendirmesi yapılmaktadır. Bu değerlendirmeler grafik tablosundan sayısal verilere ve yazılı açıklamalara kadar birçok formatta işlenebilmektedir. Şirket içerisindeki ekonomik, sosyal ve çevresel faktörleri içeren bu değerlendirme raporları, şirketin daha sonraki dönemlerdeki planlarını ve hedeflerini belirlemektedir.

3. Boşluk Analizi (Gap Analysis):  Genel bir kavram olan boşluk analizi, mevcut durum ile hedeflenen durumun karşılaştırılmasıyla oluşturulmaktadır. Şirketlerin belirledikleri hedeflere doğru ilerlerken izledikleri adımların takibinden oluşan yöntem sayesinde, yapılması gerekenler keşfedilmekte ve sürdürülebilirliğin daha efektif yapılması sağlanmaktadır.

4. Paydaş Analizi: Her işletme sürdürülebilirlik raporlamasına ek olarak paydaş analizi de yaptırmalıdır. Bu analiz sayesinde şirket içerisindeki yönetim faaliyeti ve müşteri ilişkilerindeki gösterilen yaklaşım gibi durumların nabzı tutulmaktadır. Şirketler elde edilen veriler sayesinde mekanizma içerisindeki sorunları daha kolay tespit edebilmektedir.

5. GRI soru setlerinin belirlenmesi: GRI yani Küresel Raporlama Girişimi, kuruluşların sürdürülebilirlik performanslarını değerlendirdikleri sırada yararlandıkları bir kılavuz bilgisidir. İlke ve standartlar, şirketin sürdürülebilirlik açısından izlediği yolların daha doğru seçilmesi açısından bilgi sunmaktadır. Bu bağlamda, GRI ile belirlenen standart ilkeler mutlaka sürdürülebilirlik raporunda yer almalıdır.

6. Sürdürülebilirlik Raporu Çerçevesinin Oluşturulması: Sürdürülebilirlik raporu hazırlandığında değerlendirmenin yapılabilmesi için elde edilen tüm veriler havuz içerisinde bir araya getirilmelidir. Raporlama standartları arasında gözlemlenen sonuçlara dair verilerin bir araya getirilmesindeki amaç, daha etkili çözümler bulabilmektir.

7. Sürdürülebilirlik Raporu Metninin Oluşturulması: Tıpkı bir tez çalışması gibi sürdürülebilirlik raporu da formal bir çerçevede metne dökülmelidir. Uzmanlara ve gerekli durumlarda resmî kurumlara sunulması gereken bu raporların değerlendirilmesi, mutlaka metne dökülmelidir.

8. Raporun İngilizce formatının hazırlanması: Sürdürülebilirlik raporları uygulanan ülkenin diline göre hazırlanmalıdır. Fakat global dünyada faaliyet gösteren firmaların bu raporları mutlaka İngilizceye tercüme ettirmeleri gerekmektedir. Bu raporlar yurt dışındaki paydaşlara gönderilmek üzere hazır bekletilmelidir. Böylelikle daha hızlı sonuç alınabilmektedir.

9. GRI Onayı Alınması: Belirli standartlar çerçevesinde hazırlanan kurumsal sürdürülebilirlik değerlendirmeleri GRI onayı almaya hak kazanmaktadır. Bu onay sayesinde işletmenin sürdürülebilirlik faaliyetleri resmi olarak kabul görmektedir.